Kartet viser omsynssona for naturmiljø i Bømoen, slik den er definert i kommuneplanen for 2020–2032. (OM560)

I Voss herad sine eigne føresegner for Omsyn naturmiljø OM560, står det:

"Utgjer område med høg verdi som naturområde med spesielle kvalitetar, inngrepsfri natur, våtmarksområde og/eller viktige viltområde. Ved vurdering av planar eller ved søknad om tiltak skal det leggjast avgjerande vekt på å ivareta desse interessene."

Omsynssoner er område som er underlagt spesielle restriksjonar eller krav, på bakgrunn av deira særeigne betydning for naturmiljø, kulturmiljø eller andre interesser. Naturvernforbundet har fått utarbeidd ei juridisk utgreiing av reglane om etablering av omsynssoner, spesielt med tanke på oppretting av omsynssoner for naturmiljø. Dette er gjort for Oslomarka som har mykje til felles med Bømoen: Eit sentrumsnært natur- og rekreasjonsområde med samanhengjande korridorar av skog omfatta av ei omsynssone. Bømoen er utan tvil Voss sitt svar på Nordmarka!

Forslaget om omsynssone for naturmiljø (H560) med tilhøyrande retningsliner er ein del av Oslo kommune sin plan for arealdelen fram mot 2040. Denne planen tek sikte på å oppretta og delvis vidareføra ulike omsynssoner med retningsliner i samsvar med plan- og bygningslova. Hensikta med desse sonene er å ivareta ulike omsyn, inkludert landbruk, bevaring av landskap, naturmiljø og kulturmiljø. Omsynssona for naturmiljø (H560) dekkjer ei rekkje område i Oslo, spesielt innanfor markagrensa, og inkluderer både kommunal og privat grunn.

Etableringa av denne sona, saman med tilhøyrande retningsliner, er ein del av ei større plan for å ivareta naturmiljøet i kommunen. Retningslinene er utforma for å sikra at omsynet til naturmiljø og biologisk mangfald blir ivaretatt i samsvar med lovverket.

Retningslinene omfattar m.a. krav om særleg omsyn ved søknad om tiltak eller hogst, behovet for eit godt beslutningsgrunnlag om naturverdiar, og å unngå nye landbruksvegar og større turvegar og løyper, med mindre det er heilt naudsynt og at dei blir plasserte for å minimera skade på naturmiljøet.

Forslaget til omsynssone H560 med tilhøyrande retningsliner er utforma for å balansera behovet for arealutvikling med omsynet til å bevara og beskytta naturmiljøet i kommunen.

Her er ei oppsummering av dei viktigaste punkta:

Normgrunnlag:

Plan- og bygningslova gir kommunane høve til å etablera omsynssoner i kommunen sin arealdel. Dette vert regulert spesifikt i pbl § 11-8, og i andre relevante paragrafar i lova og i sektorlovverk utanfor pbl.

Disposisjon og konklusjonar:

Notatet vurderer rettslege innvendingar mot forslaget av etablering av omsynssone H560 naturmiljø i Oslo kommune. Det vert konkludert i kva grad Oslo kommune sitt planforslag held seg innanfor rammene for kommunen sin kompetanse etter plan- og bygningslova.

Generelt om omsynssoner:

Omsynssoner er eit supplement til hovudreglane om arealformål i pbl § 11-7. Dei skal visa kva viktige omsyn som må ivaretakast ved planlegging av areala, uavhengig av kva arealbruk det vert planlagt for.

Alminnelege vilkår for oppretting av omsynssoner:

Lovens krav om at omsynssoner skal visa viktige omsyn som har betydning for bruken av areala. Same areal kan ha fleire omsynssoner.

Sekundære normer knytte til omsynssoner:

Opprettinga av omsynssoner kan knytast til sekundære normer, som føresegner og retningsliner. Retningsliner er ikkje direkte rettsleg bindande, men dei styrkjer utøving av skjøn.

Oppretting av omsynssoner etter PBL § 11-8 III c:

Dette tillèt oppretting av omsynssoner med spesielle omsyn til mellom anna landbruk, reindrift, mineralressursar, friluftsliv, grønnstruktur, landskap og bevaring av natur- eller kulturmiljø.

Differensierte omsynssoner:

Lova tillèt oppretting av differensierte omsynssoner innanfor kvar hovudkategori. Til dømes kan det vera differensierte jordbruks-, skogbruks- og reindriftssoner.

Grunnlaget for å angi omsynssoner:

Dette kan vera basert på kartlegging av naturtypar og andre naturførekomstar, til dømes gjennom naturtypekartlegging eller annan relevant kartlegging.

Retningsliner for omsynssoner:

Kommunen har høve til å gje retningsliner for tiltak og andre handlingar i omsynssona. Dette kan inkludera avgrensingar av verksemd og vilkår for tiltak, men det er ikkje pålagt å gje slike retningsliner.

Tilhøvet til anna lovgjeving:

Kommunen kan gje retningsliner om kva omsyn som skal vektleggjast ved praktisering av annan lovgjeving, så langt kommunen har mynde etter den aktuelle lova. Dette bidreg til ein meir heilskapleg forvaltning av areala.